Oudejaars 2021-2022 fijnstof in de NRC

In de wetenschapsbijlage van de NRC van 8-9 jan 2022 staat op pag W2-W3 een artikel over de impact van de oud en nieuw viering op de luchtkwaliteit, onder de titel: “een wolk van fijnstof trok naar Duitsland”.
Op de katern voorpagina stond als kop “Nederland was een kortstondige bom van fijnstof”

Op de NRC site Met Oud en Nieuw trok een wolk van Nederlands fijnstof naar Duitsland - NRC , staan ook video’s waarin je mooi kunt zien hoe de pm10 fijnstof zich verspreidde.

Dat de fijnstof pieken dit jaar een stuk lager waren dan vorig jaar, komt overeen met de eerste citizen science rapportages die ik gezien heb.
Op de site van stofradar.nl is er ten tijde van het schrijven van deze post nog geen oud- en nieuw video geplaatst van de metingen van de citizen science stations.

Wat kanttekeningen bij het artikel:

In het stuk werden keurig de nieuwe WHO advieswaardes (uit december 2021) gehanteerd.

Ik neem aan dat de vermelde PM10 waardes over uurgemiddeldes zijn, dit stond in de krant nergens expliciet vermeld.

De meeste plaatjes waren gebaseerd op satelliet metingen van ESA (Sentinel-5P) en een plaatje op basis van RIVM basisstation metingen.

In de krant stond niet verduidelijkt waarom de RIVM basisstation pieken een factor 10 groter waren dan de ESA waardes; op de NRC site wel:
RIVM-metingen zijn afkomstig van sensoren op straat en geven daardoor veel hogere waarden dan deze waarden van ESA, die een gemiddelde zijn van een heel groot gebied (circa 70 vierkante kilometer).

Hoe de fijnstof data exact te extraheren uit de Sentinel-5P data is mij nu nog niet meteen duidelijk uit de ESA data beschrijvingen, daar moet ik nog eens dieper induiken.

Zijn het directe metingen of zijn ze het het resultaat van modelberekeningen gebaseerd op het meten van andere stoffen ?

De ESA PM10 waardes van Warschau en Moskou waren een factor 1.4 hoger dan Nederlandse top in Den Haag, waarschijnlijk niet alleen ten gevolge van massaal vuurwerk, maar ook door een structureel slechtere luchtkwaliteit vanwege omliggende industrie

In het NRC stuk werd alleen naar PM10 gekeken en niet naar PM25. De geciteerde prognose van het RIVM dat voor PM10 in 2030 aan het jaargemiddelde voldoet klinkt geruststellend.

In hoeverre we in 2030 voldoen aan de maximaal 4 uitschieter dagen voor PM10 is al een stap verder, en dan hebben we het nog niet over de voor gezondheid crucialere PM25, waar de WHO advieswaardes niet zonder stevige inspanning en pas op lange termijn gehaald kunnen worden

1 like

Zolang er niet in de woonwijken zelf wordt gemeten naar fijnstofwaarden zeggen deze gemiddelde waarden weinig. Mijn idee is dat de laatste jaren door toename houtstook de fijnstofwaarden in de wijken fors toenemen gedurende grote delen van de dag. Er zou in de woonwijken zelf aan de noord oost kan gemeten moeten worden (vanwege overwegend zuid westen wind).

1 like

Wij meten sinds ruim 3 jaar met een 20-tal meters in de woonwijken en zien m.n. in het stookseizoen urenlang hoge (gekalibreerde) fijnstofwaarden. Het stinkt dan ook duidelijk naar houtstook en ventileren is niet mogelijk.
Mensen worden soms letterlijk uitgerookt en vluchten, bv in het weekend, naar een schonere omgeving. Absurd dat deze situaties voorkomen.

Wellicht kan RIVM bij hun adviezen naar de overheid wijzen op deze lokale kankerverwekkende luchtvervuilers.
Gemeenten wijzen naar de overheid mbt regelgeving en handhaving is lastig. Bij stookverboden ipv alerts is handhaving al veel eenvoudiger, alerts werken niet.

Met welk type meter meten jullie ?

In MySense gebruiken we een viertal typen fijnstof sensoren:
Dylos Pro 1100 Pro, een handheld zelfstandig groot apparaat. Aardige indicator maar niet meer dan dat: meet alleen tot ca PM2.5 en ca PM10 massa in USA eenheden. Staat nu werkeloos.
Andere drie maken gebruik van microprocessor voor weergave metingen:
Nova SDS011, aardige sensor van oudere type maar meet helaas alleen 2 massa waarden tot PM2.5 en tot PM10. Wordt meestal toegepast bij fijnstof metingen.
Plantower PMS serie bijv 7003. Meet de bekende 2 PM massa (gewicht ug/m3) waarden, en 6 tal zg bin deeltjes: PM0.3 t/m PM10. De PM massa waarden zijn nogal overdreven (ca 150%).
Sensirion SPS30. Meet 2 PM massa waarden en 6 bins PM0.3 t/m PM10 deeltejs tellingen. Massa waarden mn PM2.5 komen redelijk overeen met Nova (zekerheid van ca 70%). MySense gebruikt momenteel deze fijnstof sensor ook om reden dat deze beter bestand lijkt te zijn voor toepassing buiten.
De Piera fijnstof sensor lijkt prima te zijn tav metingen met name tot PM1. Heb er geen ervaring mee (budget is op).
Belangrijke opmerking: PM massa waarden worden door de sensor fabrikant van deeltjes tellingen omgerekend naar de 2 massa waarden. Tav toepassing in de buitenlucht gaat dat ivm rel. vochtigheid, temperatuur behoorlijk (exponentieel) mis. En het blijkt lokaal afhankelijk te zijn tav zekerheid van meting. Maw massa PM waarden door de fijnstof sensors zijn alleen maar indicatief met een lage zekerheid als je hierop niet corrigeert.
Fijnstof groottes zijn nogal wisselend tav waar ze vandaan komen en ook wisselend tav impact op je gezondheid. Maw het is goed om een indicatie te hebben van het grootte profiel van de fijnstof: PM1, PM2.5 en PM10 deeltjestellingswaarden bijv.
Bijvoorbeeld: wat is het profiel van groottes dat jij ziet en wat men een straat verderop ziet?
Houtstook en bijv verkeer fijnstof emissie is niet de enige bron van fijnstof immissie.

Ik gebruik regelmatig de Dylos DC1700 PM2.5 / PM10 en buiten de SDS011.
Maar sterk afhankelijk van temperatuur verschillen en relatieve luchtvochtigheid.
Ik zou graag metingen buiten willen (laten) verrichten die juridisch bestendig zijn, om aan te tonen dat wij helaas in een hot spot locatie zitten t.o.v. houtstokers (8 sts dagelijks binnen 200 m afstand) en dat gaat niet met de gangbare meters. Dat is ook de reden dat ik mee doen met landelijke meetnet met de SDS011.

Via mail heb ik contact gehad met de NRC illustratoren van het artikel; Arlen Poort heeft uitgebreid beschreven de hoe de plaatjes tot stand zijn gekomen.

Ik zal op basis van de data en zijn software hints proberen de plaatjes zelf te reproduceren.

Wie meer details wil, neme contact met mij op.

De fijnstofdata komen van Copernicus, een dienst van ESA en de Europese Commissie.

De fijnstofgegevens (en andere vormen van luchtvervuiling) zijn gegenereerd op basis van Sentinel-satellietwaarnemingen, metingen op de grond en weermodellen.

De gegevens zijn hier te downloaden: Copernicus Climate Data Store | Copernicus Atmosphere Data Store

Documentatie staat hier: CAMS Regional: European air quality analysis and forecast data documentation - Copernicus Knowledge Base - ECMWF Confluence Wiki

Hier op het platteland in het Oosten van Brabant wordt ook gemeten met een drietal SDS011’s. Laatste 24 uur circa 580 metingen, waarvan PM2.5 gemiddelde:

  1. 15 mg/m3 = met HECA die in vochtige situaties de aangezogen lucht voorverwarmd (Nettigo Air Monitor)
  2. 20 mg/m3 = zonder HECA circa 80 meter verderop (zelfbouw behuizing)
  3. 13 mg/m3 = identiek aan SDS#2 circa 20 kilometer verderop, maar op 80 meter van de middenberm van de snelweg A-50.

Bij dit vochtige weer geeft nummer 1 lagere waarden dan nummer 2 (zoals verwacht) maar (niet verwacht) geeft nummer 3 bij de snelweg (structureel) lagere PM2.5 en PM10 waarden dan hier op het platteland.

Verkeer is er hier nauwelijks, veeteelt op minimaal 500 meter afstand. Houtstook bij naar schatting 6 van 15 woningen in de buurt.

Zelfs de sensor nabij de snelweg al eens omgewisseld voor een andere SDS011, echter PM2.5 blijft daar structureel lager meten, zelfs in vergelijking met de Heating Element Control Assembly.

Dat er structureel lokale verschillen tav PM1, PM2.5 en PM10 gemeten wordt verbaast me niet zo. We zien bijv in Land van Cuijk (ZO-Brabant) structureel lokale verschillen afhankelijk van nabijgelegen bedrijfsvoering en bijv zwaar verkeer.
Zie bijv meetkits | Behoud de Parel waar bepaalde lokaties altijd een slechtere LKI waarden geven of zie bijv de interactieve grafiek van http://behouddeparel.nl/?q=Regionaal%20Overzicht%2086 voor veel meer detail over langere periode tot op straat nivo.
Mi gaat het uiteindelijk om blootstelling over een lange periode. Maw woon jeop een lokatie waar het structureel tav PM2.5 lager is dan bij iemand verderop dan ben je beter af. Het glas is dan half leeg verderop?