Samen Werken aan inzicht in emissie blootstellingen. Leidt dat tot iets?

Al in ca 2017, dus nog voordat het Schone Lucht Akkoord (SLA) zijn beslag kreeg, begonnen op diverse plaatsen burgers en een enkel onderzoeksinstituut met behulp van low-cost sensoren met het ‘Samen Meten’ van luchtkwaliteit. Een redelijk succesverhaal voor alleen de techniek tav meten met low-cost sensoren.

Doel was om inzicht te krijgen in de meetkwaliteit van de sensoren en in hoeverre de normen en (WHO) advieswaarden - grenzen in de vorm van blootstellingswaarden - verschilde met de werkelijke plaatselijke situatie.
Er werd vooral veel ervaring opgedaan met het meten van concentraties van vervuilende stoffen en de amenwerkingsproblematiek met lokale overheden.
Veel gemeentes ondertekende de SLA en verplichtten zich om maatregelen te treffen om het gezondheidsrisico met 50% t.o.v. de ‘nulmeting (?)’ van 2016 op redelijk korte termijn te verminderen. Het blijkt een hele klus.

De ervaringen met het meten van lokale luchtkwaliteit en interacties met lokale overheden en ondersteunende diensten in noord Limburg (Horst aan de Maas) en noordoost Brabant (Land van Cuijk) hebben geleid tot het schrijven van een vijftal verslagen:
3 Jaar meten in in landelijk gebied, wat nu?’ lokale metingen en ervaringen St. Anthonis sept 2022,
Werkkader en organisatiestructuur luchtkwaliteitsmeetnetwerken’ ervaringen met de opzet van meetnetwerk Horst ad Maas en St. Anthonis nov 2023,
Hoe plausibiliteit van metingen in de politiek suggestief misbruikt werd’ Land van Cuijk febr 2024,
Er zijn nog veel hindernissen te nemen om de calibratie en duiding van resultaten op orde te krijgen’ maart 2024 en
Pleidooi om de focus te leggen naar (lokale) luchtkwaliteits blootstelling cijfers en problematiek met SLA uitvoering’ april 2024.

De documenten hebben een groot aantal verwijzingen naar de gebruikte bronnen en naslagwerken. De rode draad die door al de 5 documenten loopt is het gemis van een adequate interactie van het meetinitiatief met de lokale overheid waardoor de metingen niet tot effectiviteit leidt en de vervolg in de weg staat.
De eerste vier documenten zijn al eerder op dit forum verschenen.

Het laatste document met het pleidooi om de cijfers van de lokale blootstelling te gaan duiden geeft een aantal bedenkingen en adviezen weer met betrekking tot de uitvoeringsplannen van het Schone Lucht Akkoord met name de participatie en citizen science inspanningsproblematiek tav. de wisselwerking tussen burgers en lokale overheden en instanties. De zorg is dat deze problematiek de slaagkans van de SLA in de weg staat en tot demotivatie leidt.

Marten Knol, Datawerkplaats Universiteit Utrecht heeft in november 2023 een onderzoek (enquete) uitgevoerd onder meetinitiatieven en (lokale) overheidsinstellingen tav hoe de diverse partijen denken over participatie en citizen science. De verschillen zijn groot. Het rapport: Overheidsparticipatie en burgerparticipatie rondom dataverzameling en -analyse.